นายนเรศ ฝีปากเพราะ ผู้อำนวยการสำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรที่ 6 จ.เชียงใหม่ กล่าวว่าจากการศึกษาวิจัยงานสนับสนุนงานภารกิจด้านอารักขาพืชสู่งานวิจัย (Routine to Research; R2R) ของสำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรที่ 6 จังหวัดเชียงใหม่ เรื่องการศึกษาการใช้เชื้อราไตรโคเดอร์มาชนิดสดในการควบคุมโรคในหอมแดง ตำบลจำป่าหวาย อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา พบว่า โรคที่พบระบาดในแปลงปลูกหอมแดงของเกษตรกรตำบลจำป่าหวาย อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา มี 3 ชนิด ได้แก่ โรคหัวและรากเน่า โรคเหี่ยว และโรคหอมเลื้อย (หมานอน) ซึ่งโรคทั้ง 3 ชนิด มีเชื้อสาเหตุจากเชื้อรา Fusarium oxysporum และพบว่าการใช้เชื้อราไตรโคเดอร์มาชนิดสดที่ถูกต้องสามารถควบคุมการเกิดโรคดังกล่าวได้
การป้องกันกำจัดโรคหัวและรากเน่า โรคเหี่ยว และโรคหอมเลื้อย (หมานอน)
1. เลือกใช้พันธุ์หอมแดงที่ปลอดโรค
2. เตรียมดินก่อนปลูกโดยการไถตากดินอย่างน้อย 15 วัน เพื่อกำจัดเชื้อโรคที่อยู่ในดิน และควรปรับค่าความเป็นกรดเป็นด่างของดิน (pH) ให้เหมาะสม (5.5 – 6.5 ) ด้วยปูนขาว
3. ยกร่องแปลงปลูกหอมแดงอย่างน้อย 50 เซนติเมตร และปรับพื้นที่บนหลังแปลงให้สม่ำเสมอกัน เพื่อช่วยในการระบายน้ำและป้องกันน้ำท่วมขังเวลาฝนตกหนัก
4. หว่านเชื้อราไตรโคเดอร์มาในแปลงก่อนปลูกร่วมกับปุ๋ยหมัก โดยใช้อัตราส่วนเชื้อราไตรโคเดอร์ชนิดสด 1 กิโลกรัม : ปุ๋ยหมัก 40 กิโลกรัม : รำละเอียด 5 กิโลกรัม ผสมคลุกเคล้าให้เข้ากันแล้วหว่านรองพื้นก่อนปลูกหอมแดงในพื้นที่ 1 งาน (100 ตารางวา)
5. หากพบต้นที่เป็นโรค ให้ทำการควบคุมการแพร่กระจายของโรคโดยการถอนต้นที่เป็นโรคนำไปเผาทำลายนอกแปลง แล้วหว่านปูนขาวบริเวณต้นที่ถอนทิ้งเพื่อยับยั้งการแพร่ระบาดสู่ต้นข้างเคียง เนื่องจากเชื้อสาเหตุอยู่ในดิน
6. หากพบการระบาดรุนแรงและมีสภาพอากาศเหมาะสมต่อการแพร่ระบาดของโรค (ความชื้นในอากาศสูง มีน้ำค้างตอนกลางคืน และมีหมอกในตอนเช้า) ให้ฉีดพ่นสารป้องกันกำจัดเชื้อราที่มีประสิทธิภาพในการป้องกันกำจัดโรคเชื้อราในดิน เช่น เทอร์ราคลอร์ ซุปเปอร์-เอ็กซ์ (อีทริไดอะโซล + ควินโทซีน) หรือ ริดโดมิลโกลด์ (เมทาแลกซิล-เอ็ม + แมนโคเซบ)
เกษตรกรที่สนใจ สามารถสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่สำนักงานเกษตรอำเภอ/สำนักงานเกษตรจังหวัดในพื้นที่ หรือกลุ่มส่งเสริมวิชาการเกษตร สำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรที่ 6 จ.เชียงใหม่ โทร.053-908666 ต่อ 653